იტვირთება...
| მთავარი » სტატიები » სტატიები |
| რისთვის ეძლევა შვილი მშობელს
მოძღვართან დღევანდელი ჩვენი სასაუბრო თემა შეეხება მშობლებისა და შვილების ურთიერთობას, რა უფლებები და მოვალეობები დაუწესა მათ ერთმანეთის მიმართ ღმერთმა. განგვიმარტავს იოანე ღვთისმეტყველის სახელობის ტაძრის დეკანოზი, მამა გიორგი (სხირტლაძე).
– როგორი უნდა იყოს მშობლებისა და შვილების ურთიერთდამოკიდებულება ეკლესიური თვალსაზრისით? – ეკლესიურად, მშობელი უპირატესია. მშობელი არის ადამიანი, რომელიც, ღვთის მცნებით, პატივცემულია – "პატივი ეცი დედასა შენსა და მამასა შენსა, რათა კეთილი გეყოს შენ და დღეგრძელი იყო ქვეყანასა ზედა". აქედან გამომდინარე, მშობელი უპირატესია პატივცემაში, თუმცა ეს იმას არ ნიშნავს, რომ მშობელმა არ სცეს პატივი შვილს. პავლე მოციქულის ეფესელთა მიმართ ეპისტოლეში ეს საკითხი შესანიშნავად არის გაშუქებული. მშობლებსა და შვილებს შორის ქრისტიანული დამოკიდებულება უნდა იყოს მორჩილება და არა – მონობა, არა – დამცირება, არამედ თავმდაბლობა. მშობლისადმი მორჩილებას ქადაგებს ქრისტიანობა, მაგრამ არა იმას, რაც ღმერთისაგან აშორებს შვილს. მშობელი, თუ არაქრისტიანულ ფასეულობებზე და არამართალი მსოფლშეგრძნების ადამიანად ზრდის შვილს, თავად აგებს პასუხს ღვთის წინაშე, ანუ ადამიანი, რომელიც შვილს ეპყრობა, როგორც მონას ან მხოლოდ ყოფითი, პრაგმატული თვალსაზრისით უყურებს, როგორც მხოლოდ გვარის გამგრძელებელს, იგი ვერაფერ სათნოებას ვერ აკეთებს. პირიქით, ასეთი მშობელი ცოდვაშია. შვილი არ არის მშობლის საკუთრება და არ არის მისი პირადი ქონება, არამედ შვილი არის დროებითი, რომელიც ღმერთმა მისცა მეორე ადამიანს, რომ სწორ და მართალ გზაზე დააყენოს – ასწავლოს ლოცვა, პირჯვრის წერა, ქრისტიანული ცხოვრება, ღვთის მცნებები. – აქვს თუ არა მშობელს უფლება, შვილი ფიზიკურად დასაჯოს? – ეფესელთა მიმართ ეპისტოლეს მეექვსე თავში ძალიან გარკვევით წერია – შვილებო, დაემორჩილეთ თქვენს მშობლებს უფალში, ვინაიდან ეს არს სამართალი. "პატივი ეცი მამასა და დედასა შენსა, რათა კეთილი გეყოს შენ და დღეგრძელი იყო ქვეყანასა ზედა" – ასეთია პირველი მცნება. "და თქვენ, მამებო, ნუ განარისხებთ თქვენს შვილებს, არამედ აღზარდეთ ისინი უფლის შეგონებით და სწავლით" (ამოწერილია საქართველოს საპატრიარქოს ბიბლიის ახალქართული ვარიანტიდან) – ეს ნიშნავს იმას, რომ პატივი უნდა ვცეთ მშობლებს, მაგრამ მშობლებმა არ უნდა განარისხონ შვილები. მშობელს უნდა დაემორჩილოს შვილი უფალში და ასევე უფალში უნდა აღზარდოს მშობელმა შვილი. რითი? შეგონებით, სწავლით და არა – სახაზავის რტყმით და სხვადასხვა ძალადობითი მეთოდებით ან ფულისა და მამონას მექანიზმების დაპირებით, ძვირფასი საჩუქრებით და ა.შ. მშობელმა შვილს ტაძრისაკენ მიმავალი გზა უნდა ასწავლოს და შემდეგ ტაძარში მიიყვანოს, ნათლიის დახმარებით. თუკი ჩვენ შევეცდებით, შვილებისადმი გვქონდეს ნორმალური ქრისტიანული დამოკიდებულება, ისინიც ამითვე გვიპასუხებენ, რადგანაც ადამიანის მიმართ შიში არ შეიქმს სიყვარულს. იგი შეიქმს მონობას, სიძულვილს, ტერორს, მხოლოდ და მხოლოდ დაბალ და მხეცურ ინსტინქტებს აღვიძებს ადამიანში. ამიტომ მშობელმა უნდა გაზარდოს არა მხეცი და პირუტყვი, არამედ ადამიანი. ეცადოს, შვილში ქრისტე გამოისახოს. – ეკლესიაში შვილის მიყვანას ბევრი მშობელი ახერხებს სწორედ დაძალებით. არის თუ არა ასეთი მიდგომა გამართლებული? – ადამიანი შეიძლება ძალით ამუშაო, ავარჯიშო, შეიძლება ძალით აჭამო კიდეც ბავშვს, თუმცა ესეც რთულია, მაგრამ ძალით ლოცვა და ქრისტიანული ცხოვრება ვერ გამოვა. შეიძლება ამით პროტესტის გრძნობა გავუჩინოთ ბავშვს და იგი სხვა ძალების მსხვერპლი გახდეს. მშობლებმა და შვილებმა ერთმანეთს ქრისტიანული სიყვარული უნდა დაანახონ, ერთმანეთის მიმართ გულახდილნი იყვნენ, როცა საჭიროა მხილება და კრიტიკაც, მაგრამ არა – დამაზიანებელი შენიშვნები და გაუთავებელი, უმიზეზოდ ბავშვის დატერორება. შვილს არც დათვური სამსახური უნდა გავუწიოთ ზედმეტი თანგადაყოლით. ბავშვში, რომელიც იწყებს ეკლესიურ ცხოვრებას, კარგად არ არის ანთებული მადლისმიერი კანდელი, რომელსაც ღმერთი ღვთის ხატად ანთებს ადამიანში. ეს ლამპრები ჯერ კიდევ ბჟუტავს და იწყებს ანთებას, ჩვენ კი ხელი უნდა შევუწყოთ და არა – პირიქით, წყალი ჩავასხათ ან თავი დავახუროთ, რადგანაც ეს ლამპრები ჩვენ არ აგვინთია, უფალმა აანთო ნათლობის შემდეგ. ამიტომ ღვთაებრივი პედაგოგიკით უნდა აღვიჭურვოთ და ბავშვზე დავტოვოთ დადებითი შთაბეჭდილება, ისეთი, რომ მას თვითონ მოუნდეს გამოსწორება და არა ძალით ვასწოროთ იგი, ძალადობითა და შენიშვნებით. ნუ მოვიკიდებთ შვილების ტვირთს ზურგზე, რადგანაც ჩვენი ჯვარი გვეყოფა. კი, შვილია, მაგრამ მისი ჯვარი ჩვენი არ არის და ნურც ვეცდებით, ეს ჯვარი ვატაროთ. ჯვარის შემსუბუქება ზოგს ჯვრის მოხსნა ჰგონია. ნუ მოვიკიდებთ ჩვენს შვილებს ზურგზე და ნუ გავუწევთ მათ დათვურ სამსახურს, რათა ჩვენ თვითონ წაქცეულებმა ისინიც არ დავაგდოთ. პირიქით, ხელი უნდა შევუწყოთ, რომ თვითონ იარონ სასუფევლისაკენ მიმავალ გზაზე. – რა ასაკიდან უნდა მისცეს მშობელმა შვილს დამოუკიდებლობა? – დამოუკიდებლობა და თავისუფლება ყოველი ადამიანის დავალებაა. სად იწყება და სად მთავრდება ქრისტიანის დამოუკიდებლობა და თავისუფლება? იქ, სადაც მოყვასის დამოუკიდებლობა და თავისუფლება იწყება. ქრისტიანი – ეს იქნება შვილი თუ მშობელი, ნიშნავს, რომ სხვის თავისუფლებას უნდა სცემდეს პატივს და არავის აწუხებდეს. რამდენადაც ჩვენ ზრდილობიანი და სხვებისადმი შემწყნარებლები ვიქნებით, ისევე მოგვეზღვება და ისეთივე თავისუფლები ვიქნებით. მონასა და დაქირავებულს პატრონი ჰყავს, ხოლო შვილს პატრონი კი არა, მშობელი ჰყავს. – ხშირად მშობლები ერევიან შვილების არჩევანში, თუ რა პროფესიის გახდნენ ისინი, სად ჩააბარონ, ცხოვრების რა გზა აირჩიონ. არის თუ არა ასეთი მიდგომა გამართლებული? – მშობლის მოვალეობაა, შვილს სწორი მიმართულება მისცეს, ურჩიოს, გადახაროს, მაგრამ არა – დააძალოს. წინააღმდეგობა გაუწიოს მის არასწორ არჩევანს, მაგრამ არ იძალადოს და შვილის თავისუფალი ნება არ შეზღუდოს. სწორად დასმულ კითხვას აქვს მხოლოდ და მხოლოდ სწორი პასუხი! მართალ ორიენტაციას, მართალ მიმართვას მოჰყვება შვილის სწორი და მართალი პასუხი. არ შეიძლება ადამიანს უბრძანო – გახდი ექიმი, დაუკარი, იმღერე, დახატე, გახდი სასულიერო პირი და ა.შ. ეს მოწოდება უნდა იყოს. მშობელმა უნდა დაინახოს და გამოარჩიოს, რისკენ მოუწოდებს უფალი ბავშვს, რისი ნიჭი აქვს... უფალი არ აძალებს ადამიანს არაფერს და აძლევს თავისუფალ ნებას. მით უმეტეს, ჩვენ, ფიზიკურ მშობლებს, არ გვაქვს ამის უფლება. "არა მნებავს სიკვდილი ცოდვილისა, არამედ მოქცევა და ცხონება მისი" – ღმერთი ჩვენკენ არის და მშობელიც ბავშვისკენ უნდა იყოს. დიალოგი შვილთან არ არის ადვილი საქმე. ამ დიალოგში უნდა აღმოიფხვრას მშობლებსა და შვილებს შორის გაურკვევლობები. დიალოგი სწორი ბრძოლაა. შეიძლება შვილი ეწინააღმდეგებოდეს მშობლის მიერ არჩეულ სიყვარულებრივ მითითებას, მაგრამ ამ ბრძოლასა და ამ წინააღმდეგობებში, ობიექტურ კრიტიკაში, თუკი მშობელი სწორს და მართალს უთითებს, იწრთობა ბავშვის ფსიქოლოგია, ხდება მიმართულების არჩევა. მიუთითეთ შვილებს, პირდაპირ თუ ირიბად, მაგრამ ნუ დააძალებთ. დაიწყეთ შექებით. ნუ მისცემთ უადგილო და დამაკომპლექსებელ შენიშვნებს. შექებით გააღვიძეთ მასში დადებითი იმპულსები. გამოიწვიეთ ის ცუდი, რაც არის მასში, მაგრამ არა ისე, რომ მტკივნეულ ადგილებზე მარილი დააყაროთ. არ შეიძლება დრამატიზება და ისტერიკული განცდების ფონზე ბავშვის გაზრდა. შვილი უნდა იზრდებოდეს კეთილი და მიუკერძოებელი განწყობილებით. არ უნდა ჩასჩიჩინებდეთ და არ უნდა სწვდეთ ქეჩოში. გულახდილობის მცდელობა ყოველთვის დადებით შედეგების მომტანია მშობლებისა და შვილების ურთიერთობებში. ანა ნოდია | |
| კატეგორია: სტატიები | დაამატა: mamao (2012-02-08) | ავტორი: მამა გიორგი სხირტლაძე | |
| ნანახია: 1764 | |
შესვლა საიტზე