ეკლესიური ცხოვრება სხვადასხვა წეს–ჩვეულებების აღსრულებას მოითხოვს. ამიტომაც არის, რომ სასულიერო პირებს განუწყვეტლივ უწევთ იმის ახსნა, ესა თუ ის წესი რატომ უნდა დავიცვათ, რა დანიშნულება აქვს მათ და ა.შ. მართლმადიდებლური ცხოვრება რთულია, ამ გზაზე შემდგარ ადამიანს გზის გაკვალვა სჭირდება. წმინდა იოანე ღვთისმეტყველის სახელობის დეკანოზი, მამა გიორგი (სხირტლაძე) სწორედ ამ საინტერესო საკითხებს განგვიმარტავს. 
– მამაო, ეკლესიაში ქალებისთვის თავსაფრის დაფარების დროს არსებობს რაიმე წესები? საჭიროა, რომ თმა საერთოდ არ ჩანდეს თუ ამას პრინციპული მნიშვნელობა არ აქვს? 
– თავსაბურავი თავმდაბლობის გარეგანი გამოხატულებაა. იგი ქალს შეახსენებს, რომ დედაკაცი მამაკაცისთვის შეიქმნა, რათა მისი შემწე იყოს. თავსაბურავი ნიშანია, რომ ცოლის თავი არის ქმარი, ქმრის თავი კი ქრისტეა. ქმრის შემწეობა და მორჩილება არ ამცირებს ცოლის ღირსებას. პირიქით, რადგან ქმრის მოვალეობა ღმერთს მიმსგავსება, განმღრთობაა, ამ დიად საქმეში ცოლის ქმრისადმი შემწეობა დედაკაცის ღირსების საქმეცაა და საკუთარი განმღრთობის აუცილებელი პირობაც. ზემოთ თქმულიდან გამომდინარე, თავდაუბურავი ლოცვა ღვთის ურჩობაა და თუ ქალი ლოცვისას შეგნებულად არ იბურავს თავს, საკითხავია, შეიწირება კი მისი ლოცვა ღვთის წინაშე? 
დედაკაცს, როდესაც ტაძარში დგას და ლოცულობს, თავი მთლიანად უნდა ჰქონდეს დაფარული. ის ისე უნდა იყოს შემოსილი, რომ ნაკლებ ყურადღებას იქცევდეს. დღეს ტაძარში ხშირად ვხვდებით ქალებს, რომლებსაც მარტო შუბლი აქვთ წაკრული. ეს არასწორია, მათ თავი მთლიანად უნდა ჰქონდეთ დაფარული. 
– არის შემთხვევები, როცა მორწმუნე აღთქმას დებს ღმერთის წინაშე და სხვადასხვა რაღაცას უკრძალავს თავს, ვთქვათ, რომ არასდროს მოწევს სიგარეტს და ა.შ. აღთქმის შეუსრულებლობა რამდენად ვნებს ადამიანს? 
– საერთოდ, ვიდრე აღთქმას დადებთ, უმჯობესია, ეს საკითხი მოძღვართან შეათანხმოთ და თუ უკვე დადებული გაქვთ, სასურველია, აღასრულოთ. რადგან აღთქმა ნიშნავს უფლის წინაშე დადებულ პირობას და მისმა შეუსრულებლობამ შეიძლება პრობლემები გამოიწვიოს. იმ შემთხვევაში, თუ რაიმე მიზეზის გამო აღთქმას ვერ ასრულებთ, ასევე ჯობს, მოძღვარს მიაკითხოთ. 

– ზიარების დროს რატომ უნდა იყოს ადამიანი უზმოზე? თუ მორწმუნემ თუნდაც წყლის წყურვილი ვერ დაძლია და ზიარებამდე მიიღო, რატომ ხდება ეს საბაბი იმისა, რომ ადამიანი მოაკლდეს უდიდეს მადლს? 
– ბევრს აქვს ამასთან დაკავშირებული შემდეგი კითხვაც – კბილების გახეხვა თუ შეიძლებაო. კბილის გახეხვაც შეიძლება და წყლის გამოვლებაც, ოღონდ ფრთხილად, რომ არ გადაგვეყლაპოს. შემდეგ თავისუფლად შეგიძლიათ ეზიაროთ. რაც შეეხება წყლის დალევას, ზიარება არის უდიდესი მადლი და საიდუმლოება, ამიტომ ადამიანი განსაკუთრებულად ემზადება ამ მოვლენისათვის. იგი ამზადებს თავის ფიზიკურ სხეულს ზიარებისწინა სრული მარხვით, რომ მოემზადოს ქრისტეს მაცხოვნებელი სისხლისა და ხორცის მისაღებად. ამიტომ ღამის 12 საათიდან ვიცავთ სრულ მარხვას, უზმოზე მივდივართ ეკლესიაში წირვაზე დასასწრებად და საზიარებლად. 
– მორწმუნეების გარკვეულ კატეგორიას, მიუხედავად იმისა, რომ მოძღვრის თითქმის ყველა კურთხევას ასრულებენ, გულით ლოცვა არ შეუძლიათ, სხვა რამეზე ეფიქრებათ. რას ურჩევდით მათ? 
– ყველაზე ძნელი ლოცვაა, ამიტომაც ლოცვისა და ღვთისმსახურების შესამსუბუქებლად ეკლესიამ დაუშვა ხატები და გალობა. ლოცვა არის ღმერთთან საუბარი, რომელსაც ნამდვილად დიდი სწავლა და მოწადინება სჭირდება. წარმოიდგინეთ, როდესაც ადამიანი ტელეწამყვანი ხდება, მას რამდენი ვარჯიში სჭირდება, რომ მისი მეტყველება კაცთათვის მოსაწონი გახდეს. აქედან გამომდინარე, წარმოიდგინეთ რამხელა სწავლა, ლოცვა, შრომა და ჯაფა დასჭირდება ადამიანს, რომ ღმერთთან გამართული საუბარი, ანუ ლოცვა ისწავლოს. ამიტომ, უპირველეს ყოვლისა, თავად ღმერთს უნდა ვთხოვოთ დახმარება, რომ მანვე გვასწავლოს გულისხმიერი და ყურადღებიანი ლოცვა. 
– იმ მორწმუნის ზიარება, რომელმაც სიკვდილის წინ ჩააბარა აღსარება და მიიღო ზიარება, მაგრამ მას არ შეეძლო ავადმყოფობის გამო საუბარი, მადლად ითვლება? 
– რადგან ავადმყოფი თანხმდება ზიარებაზე, მორწმუნე ასეთ დროს გამოხატავს სულიერ ლტოლვას ღმერთთან ურთიერთობისა. რაც შეეხება აღსარებას, ამ დროს შეიძლება ადამიანი ვერც ლაპარაკობდეს და თვალების დახუჭვით, ან თავის დაქნევით, ან სხვა რაიმე საშუალებით მოძღვრის მიერ სააღსარებოდ დასმულ კითხვებს ან დაეთანხმოს, ან უარყოს და ასეთი ფორმით ჩააბაროს აღსარება. ჯვარცმულმა ავაზაკმა თავისი აღსარება რამდენიმე სიტყვაში დაატია: "მომიხსენე მე, უფალო, ოდეს მოხვიდე სუფევითა შენითა" (ლუკ: 23.42), რითაც ჯვარცმული მაცხოვრისგან მიიღო შენდობა და სამოთხე დაიმკვიდრა. რაც შეეხება ჩვენს ეჭვებს მისი საბოლოო ხვედრის შესახებ, ამიტომაც ვიხდით პანაშვიდებს, გავცემთ მოწყალებას და ვიხდით შეკვეთილ წირვებს მიცვალებულთა სულის საოხად. 
– რა განსხვავებაა მთის სალოცავებსა და ბარის ეკლესიებს შორის? ორივეგან ხომ ღმერთი იხსენიება? რატომ უწოდებენ მთის სალოცავებს ნახევრადწარმართულს? 
– მე ვფიქრობ, მთის სალოცავებში მოსიარულე ხალხისთვის წარმართობის იარლიყის მიკვრა არასწორია, თუმცა მთის სალოცავებში ბევრია ქრისტიანობასთან შეზავებული და გადაკეთებული წარმართული წესი. იქ ხშირად ნახავთ სისხლიან მსხვერპლშეწირვას და ამის შემდეგ დეკანოზები საკლავის დაღვრილ სისხლს შუბლზე ცხებენ ჯვრის ფორმით მათ, ვინც საკლავი შესწირა. ეს ყველაფერი ძველი აღთქმის ეკლესიის წესებია, რაც ქრისტიანობაში კატეგორიულად აკრძალულია, რადგან ქრისტე თვითონ დაიკლა, როგორც უმანკო კრავი და თავისი დაღვრილი სისხლით მთელი კაცობრიობის ცოდვები გამოისყიდა. როგორც სახარებაში წერია, "ვაცთა და კრავთა სისხლით ცოდვები აღარ გამოისყიდება", მაგრამ ეს ხალხი თავისი სიტყვებით ადიდებს ქრისტე ღმერთს, წმინდა გიორგის, ღვთისმშობელს და სხვა საეკლესიო წმინდანებს. საჭიროა ამ ხალხისთვის ახსნა იმ შეცდომისა, რასაც სისხლიანი მსხვერპლშეწირვა ჰქვია. 
– დაბოლოს, მამაო, ეკლესია სვირინგს ეშმაკის რუკას უწოდებს. შეუძლია ეკლესიაში შესვლა მას, ვისაც სვირინგი აქვს გაკეთებული? 
– არ მსმენია, რომ ეკლესიაში სვირინგს ეშმაკის რუკას ეძახდნენ. საერთოდ კი სვირინგები, სახისა და ტანის მოხატვა დამახასიათებელი იყო წარმართებისათვის. ისინი იხატავდნენ სხეულს ნადირობის, ბრძოლის წინ, ქორწილში, განსაკუთრებულად სულიერი რიტუალების აღსრულებისას. სახარებაში კი წერია, რომ წარმართთა ღმერთნი ეშმაკნი არიან: "რამეთუ ყოველნი ღმერთნი წარმართთანი ეშმაკ არიან" (95,5). როგორც ქრისტიანი გამოირჩევა საკუთარი ჩაცმულობითა და გარეგნობით, ასევე წარმართები, ანუ ეშმაკის თაყვანისმცემლები გამოირჩეოდნენ გარეგნობით. ამიტომ ქრისტიანისთვის, მე ვფიქრობ, უხერხულია წარმართების მიმსგავსება და მათი სულიერი ბეჭდით, ეშმაკის საკულტო დაღით დადაღვა. 
რაც შეეხება სვირინგით ეკლესიაში შესვლას, ადამიანი შეიძლება შეცდა, დაუფიქრებლობით მოიქცა ასე, მაგრამ შემდეგ შეინანა, რაც გააკეთა და აღარ უნდა სვირინგის ტარება. მე ვფიქრობ, ასეთი ადამიანი შეიძლება ეკლესიაში შევიდეს, ილოცოს, აღსარება თქვას, იმარხულოს, ეზიაროს და ეცადოს, რომ ეს სვირინგი მოიცილოს. არის შემთხვევები, როდესაც ადამიანს სვირინგით ეშმაკი, სატანური სიმბოლოები და მაგიური შელოცვები აქვს გამოსახული. ჩემი აზრით, ესენი აუცილებლად უნდა მოიცილოს, რადგან ისინი ადამიანის სულიერ სამყაროზე გავლენას ახდენს. 
მანანა ნოდია