იტვირთება...
| მთავარი » სტატიები » სტატიები |
| ადამიანი უფროა ღვთის ხატება, ვიდრე ანგელოზები
ხშირად გვსმენია, რომ ადამიანი ღვთის ხატად და მსგავსად არის შექმნილი. ეს სწავლება, რა თქმა უნდა, დიდ პასუხისმგებლობას გვმატებს, მაგრამ არის შემთხვევები, როცა ადამიანები ამ სწავლებას სათავისოდ იგებენ, თავს ღმერთს უტოლებენ და ამპარტავნებაში, დიდ ცოდვაში ვარდებიან. მამა გიორგი (სხირტლაძე) განგვიმარტავს, თუ რას ნიშნავს და როგორ ხსნიან წმინდა მამები ადამიანის ღვთის ხატად შექმნის მნიშვნელობას.
– მამაო, რითი გამოიხატება ღმერთის ხატება ადამიანში? – თუკი წმინდა მამათა ნაშრომებში მოვინდომებთ ზუსტი განსაზღვრების მოძებნას, სახელდობრ, რა შეესაბამება ჩვენში ღვთის ხატებას, დავიბნევით მრავალი სხვადასხვა მტკიცებულების გამო, რომელნიც, თუმცა კი ერთმანეთს არ ეწინააღმდეგებიან, მაგრამ მაინც არ გამოდგება ადამიანის ერთი ნაკვთის (ნაწილის) განსაზღვრებად. მართლაც, ღვთის ხატებას ხედავენ ხან ადამიანის მეფურ ღირსებაში, რითაც იგი მთელ გრძნობად კოსმოსზე აღმატებულია, ხან მის სულიერ ბუნებაში, მის უმაღლეს უნარ–შესაძლებლობაში, ინტელექტში, გონიერებაში ან თუნდაც ადამიანისთვის დამახასიათებელ თავისუფალ ვნებაში. ადამიანი, როგორც წმინდა გრიგოლ პალამა ფიქრობს, უფროა ღვთის ხატება, ვიდრე ანგელოზები, რადგან ადამიანის სხეულთან შერწყმული სული ფლობს ცხოველმყოფელ ძალას, რითიც იგი განასულიერებს თავის სხეულს და მას მართავს. ეს ის უნარია, რაც არ გააჩნიათ ანგელოზებს – უსხეულო სულებს, თუმცა კი ისინი უფრო ახლოს დგანან ღმერთთან თავიანთი სულიერი ბუნების უბრალოების ძალით. ბიბლიური მონათხრობი მართლაც არსად არანაირად აზუსტებს, სახელდობრ, რა არის ღვთის ხატების მიხედვით ადამიანში, არამედ საუბრობს მის შექმნაზე, როგორც განსაკუთრებულ აქტზე, სხვა არსებათა შექმნისაგან განსხვავებულზე. – არის მოსაზრება, რომ შესაძლებელია ადამიანის სულია ის, რასაც ღმერთის ხატებას ვუწოდებთ. რას იტყვით ამის შესახებ? – წმინდა გრიგოლ ღვთისმეტყველი "დაბადების" ტექსტს შემდეგნაირად განმარტავს: "სიტყვამ, ანუ ღმერთმა აიღო ახალშექმნილი მიწის მტვერი და უკვდავი ხელებით გამოსახა (შექმნა) ჩემი ხატება და უწილადა მას თავისი სიცოცხლე, რადგან შთაბერა მასში სული. რაც შეუცნობელი ღმერთის სუნთქვაა, ღვთაებრივი ნაკადია. ასე, მიწის მტვერისა და სუნთქვისაგან შეიქმნა ადამიანი – ხატება მარად უკვდავისა, ვინაიდან ორივე მათგანში ბატონობს გონის ბუნება და ამიტომაც, როგორც მიწა, მიჯაჭვული ვარ ამქვეყნიურ ცხოვრებას, ხოლო, როგორც ღვთაებრივის ნაწილი, გულში სიყვარულს ვატარებ მომავალი ცხოვრებისა". სულისადმი მიძღვნილ სიტყვაში იგი ამბობს: "სული – სამშვინველი – ღმერთის სუნთქვაა და რადგან ზეციურია, დაითმენს მიწის მტვერთან შერევას. ესაა შუქი, ნათელი, მღვიმეში გამოკეტილი, მაგრამ ღვთაებრივი და ჩაუქრობელი". თუ ამ სიტყვებს პირდაპირ გავიგებდით, ამ ორი ამონარიდიდან ის დასკვნა უნდა გამოგვეტანა, რომ სული (სამშვინველი) არა ქმნულია და ადამიანშიც თავად თავისებური ღმერთი უნდა დავინახოთ, მაგრამ, ამგვარად გაგებული შექმნა ადამიანისა, წინააღმდეგობაში იქნებოდა ქრისტიანულ სწავლებასთან, რომელიც ადამიანში იმ არსებას ხედავს, რომელიც ღმერთს უნდა შეუერთდეს, თავად გახდეს ღმერთი მადლის მიერ, მაგრამ არანაირად ხედავს მასში ღმერთს ადამიანის წარმოშობის მიხედვით. ამგვარი გარემოებით ბოროტების პრობლემაც გაუგებარი იქნებოდა: ან ადამი ვერ დაეცემოდა ცოდვით, თუ თავისი სულით იგი ღმერთი იქნებოდა ან პირველქნილი ცოდვა ღვთაებრივ ბუნებაზე აისახებოდა – ადამიანში თავად ღმერთი შესცოდავდა. – ადამიანი თავისუფალი ნების მატარებელი პიროვნებაა, თუმცა, როგორც აღვნიშნეთ, ის უნდა მიემსგავსოს ღმერთს თავისი ცხოვრებით. თუ იგი არ მიემსგავსა, იშლება მასში ჩადებული ხატება? – წმინდა ბასილი დიდის თქმით, ადამიანი არის ქმნილება, რომელსაც ებრძანა, ღმერთი გამხდარიყო, მაგრამ ეს ბრძანება, მომართული ადამიანის თავისუფლებისკენ, არ გახლავთ იძულება. როგორც პიროვნულ არსებას, ადამიანს შეუძლია მიიღოს ან უარყოს ღვთის ნება. იგი პიროვნულად რჩება მაშინაც, როცა ძალიან შორდება ღმერთს, მაშინაც კი, როცა თავისი ბუნებით სრულად აღარ არის მისი მსგავსი, რაც ნიშნავს, რომ ადამიანში ღვთის ხატება დაურღვეველია. ადამიანი ასევე პიროვნულ არსებად რჩება მაშინაც, როდესაც იგი ღვთის ნებას ასრულებს და თავისი ბუნებით სრულად მას მიემსგავსება. ამგვარად, ირჩევს ადამიანი სიკეთეს თუ ირჩევს ბოროტებას, მიემსგავსება ღმერთს თუ პირიქით, შორდება მას, ინარჩუნებს თავის ბუნებას, რადგან იგი პიროვნებაა, ღვთის ხატად შექმნილი. – წმინდა მამების მიერ ნათქვამია, რომ ადამიანი შეიქმნა "განსაღმრთობელი". ეს რას ნიშნავს? – ადამიანი შეიქმნა სრულყოფილი, მაგრამ ეს არ ნიშნავს, რომ იგი ღმერთთან გახლდათ ერთობაში შექმნისთანავე. ცოდვით დაცემამდე ადამი არ გახლდათ არც წმინდა ბუნების, არც განღმრთობილი. წმ. იოანე დამასკელი უდიდეს საიდუმლოს ხედავს იმ ფაქტში, რომ ადამიანი შეიქმნა "განსაღმრთობელი", ღმერთთან შესაერთებლად მისწრაფებული. პირველქნილი ბუნების სრულყოფილება, უპირველეს ყოვლისა, გამოიხატებოდა ამ უნარით – ღმერთთან თანაზიარობის. წმ. მაქსიმე აღმსარებლის სწავლებით, ადამიანის პიროვნება მოწოდებული იყო სიყვარულით შეეერთებინა ერთმანეთთან ქმნული ბუნება და არაქმნული ბუნება და გამოევლინა, წარმოეჩინა იგი მადლის მოხვეჭით ერთიანობასა და იგივეობაში. ამგვარად, ამ მადლს უნდა შეეერთებინა ორი ბუნება, თავის ქმნულ იპოსტასში გამხდარიყო "ქმნული ღმერთი", "ღმერთი მადლის მიერ". ანა ნოდია | |
| კატეგორია: სტატიები | დაამატა: mamao (2012-02-07) | ავტორი: მამა გიორგი (სხირტლაძე) | |
| ნანახია: 1862 | |
შესვლა საიტზე