წმიდა მოციქული ანდრია პირველწოდებული

12 მაისი ხსენების დღეა წმიდისა და ყოვლადქებულისა მოციქულისა ანდრია პირველწოდებულისა, საქართველოში ქრისტეს პირველმქადაგებელისა (+62); გილოცავთ ამ დიდებულ დღესასწაულს. უფალი გფარავდეთ.

  წმ. ანდრიას, პეტრე მოციქულის ძმას, უფალმა იესო ქრისტემ პირველს მოუწოდა, ამიტომ მას ეწოდა პირველწოდებული. მაცხოვრის ამაღლების შემდეგ, მოციქულებმა კენჭი ყარეს საქადაგებლად, ღვთისმშობელს ივერიის მოქცევა ხვდა წილად, მაგრამ, რადგან მისი მიძინების ჟამი დგებოდა, მაცხოვარმა უთხრა ღვთისმშობელს, იერუსალიმში დარჩენილიყო, საქართველოში კი ანდრია პირველწოდებული გაეგზავნა თავისი ხელთუქმნელი ხატით. ყოვლადწმიდა ქალწულმა იხმო ანდრია და ღვთის ნება აუწყა, შემდეგ ფიცარი აიღო, პირი დაიბანა და ფიცარი სახეზე მიიდო. ფიცარზე ღვთისმშობელი გამოისახა ყრმა იესოთი. ეს იყო ღვთისმშობლის პირველი ხელთუქმნელი ხატი, რომლიც ანდრია პირველწოდებულმა საქართველოში წამოიღო. მოციქული, საბერძნეთისა და მცირე აზიის გავლით, „შევიდა ქუეყანასა ქართლისასა, რომელსა დიდაჭარა ეწოდების".

  გადმოცემის თანახმად, სოფელ დიდაჭარაში დღემდე არსებობს ტაძრის ნანგრევები, რომელიც თავად წმიდა ანდრია პირველწოდებულს აუგია. მაშინ მრავალი ადამიანი მოექცა. მოციქულმა ახალმოქცეულთ დაუდგინა მღვდლები და დიაკვნები. „დაუდგინა წესი და საზღვარი სარწმუნოებისა", წმინდა მოციქულმა გადაიარა ფერსათის მთა, იქ ჯვარი აღმართა და სოფელ აწყურში მივიდა, აქ მან სასწაული მოახდინა და ამ მხარის გამგებელს ერთადერთი შვილი მკვდრეთით აღადგინა. გახარებულმა ქალმა მადლობით ირწმუნა უფალი იესო ქრისტე, თავის შვილთან ერთად. ღვთისმშობლის ხატის ძალით მოციქულმა კერპები დაამხო, აწყურში დააარსა ეკლესია და მცირე ეკვდერში ღვთისმშობლის ხელთუქმნელი ხატი დაასვენა. წმინდა ანდრია იქ არ დარჩენილა, გაემგზავრა კლარჯეთში, არტაანკოლაში, პართეთში, სომხეთში, შემდეგ კი იერუსალიმში წავიდა.

  იერუსალიმთან ანდრია სვიმონ კანანელთან და მატათასთან ერთად ისევ საქართველოში დაბრუნდა. ისინი ქართლში შევიდნენ, განამტკიცეს ქრისტიანობა და „დაჰყვნენ დასავლეთით, განვლეს ტაოს კერძო ქვეყანა ვიდრე ჭოროხამდე", იყვნენ სამეგრელოსა და სვანეთში. სვიმონი და ანდრია აფხაზეთში წავიდნენ და იქ იქადაგეს ქრისტიანობა. შემდეგ მოციქული ჯიქეთში გაემგზავრა, სადაც არათუ მოუსმინეს მისი ქადაგებას, არამედ მისი მოკვლაც კი განიზრახეს. წმინდა ანდრიამ დატოვა იქაურობა და სკვითთა ქვეყანას (დღევანდელი რუსეთის ტერიტორია) მიაშურა.

  უკანასკნელად მოციქულმა საბერძნეთის ქალაქ პატრაში იქადაგა, იქაურმა უღმრთო ხელისუფალმა ანდრია პირველწოდებულის ჯვარზე გაკვრა ბრძანა. წმინდანი ორი დღე ქადაგებდა ჯვრიდან და იქვე აღესრულა. მმართველის ცოლმა მოციქულის ცხედარი ჯვრიდან ჩამოხსნა და პატივით მიაბარა მიწას. რამდენიმე საუკუნის შემდეგ კონსტანტინე დიდი ზეობისას წმიდა მოციქულის უხრწნელი ნაწილები პატივით დაასვენეს კონსტანტინეპოლში და წმიდა მოციქულთა ტაძარში დააბრძანეს ლუკა მახარებლისა და ტიმოთე მოციქულის ნაწილთა გვერდით.